การเรียนออนไลน์บาลีใหญ่ วัดท่ามะโอ 25 Mar 2020
แปลบทกิริยาเหล่านี้ พร้อมเฉลย
เฉลย ท่านอาจารย์บุญถนอม นพโสภณ
ส่วนที่ถูกแล้วไม่แก้ไข ดูตามคุณสันต์ นะครับ แปลแต่ละคำได้ ก็ สาธุ สาธุ แล้วครับ แยกธาตุ ปัจจัยได้ถือว่าเป็นกำไร ครับ คำแปลควรจำให้ขึ้นใจ ทวนบ่อยๆ
ปจฺจาคจฺฉติ ปติบทหน้า+อาบทหน้า+อปัจจัย+ติ
ปทุสฺสติ = ป บทหน้า+ยวิกรณปัจจัย+ติ / ทิวาทิ. (ทำร้าย,ประทุษร้าย)
จงฺกมติ เทฺวภาวะ เป็น ก -กมุ+อ+ติ แปลง ก ที่เทฺวภาวะมาเป็น จ ลง นิคคหิตอาคมท้ายอัพภาส แล้วแปลงนิคคหิตเป็นวัคคันตะ ง
ปกฺขนฺทติ = ป+ขนฺท+อ+ติ (กฺ เทฺวภาวะ) ไม่ใช่ อนฺต เพราะเป็น กิ.อาขฺยาตครับ ถ้าลง อนฺต จะมีรูปเป็นกิ.กิตก์ว่า ปกฺขนฺทนฺโต
ปุจฺฉติ ย่อมถาม /พอมี อา บทหน้า แปลว่า ถามโดยเอื้อเฟื้อ หรือ บอกลา ครับ
ปกฺขนฺทติ+อิติ ,อิติ (แปลว่า ว่า..ดังนี้ ทำสนธิกันกับ ปกฺขนฺทติ. เช่น ถามเป็นบาลีว่า อาหารํ ภุญฺชตีติ วากฺยํ สกภาสาย ปริวตฺเตหิ. ท่านจงแปลวากยะว่า อาหารํ ภุญฺชติ
ถ้านำบทอื่นมาไว้ท้าย เช่น นีสีทติ+อิติ ก็เป็น นิสีทตีติ ว่า นิสีทติ น่าจะชัดนะครับ
นิสีทติ
๑ นั่ง สิ้นสุดการไป (อยู่) (ย่อม) นั่ง สิ้นสุดการไป (จะ) นั่ง สิ้นสุดการไป
ปัจจุบันแท้ ปัจจุบันใกล้อดีต ปัจจุบันใกล้อนาคต
นิบทหน้า + สทธาตุ + อปัจจัย + วัตตมานาวิภัตติ
ปรัสบท เอก ปฐม
อาคจฺฉติ
ย่อมมา
คจฺฉติ แปลว่า ย่อมไป ใส่ อา อุปสัค
เข้าไปข้างหน้าธาตุ เรียกว่า ธาตฺวตฺถพาธก อุปสัค
อา + คมุ + อ + ติ
อุคฺคจฺฉติ
ย่อมขึ้นไป
(อุ อุปสัค+ คมุ ธาตุ + อ + ติ)
ปจฺจาคจฺฉติ
ไปหุง ปติบทหน้า+อาบทหน้า+อปัจจัย+ติ
ปุจฺฉติ
ย่อมถาม ปุจฺฉ ปุจฺฉเน ในการถาม + อ + ติ
อาปุจฺฉติ
ย่อมถาม โดยเอื้อเฟื้อ อา- อาทร + ปุจฺฉ ธาตุ ในความถาม, ความอำลา + อ ปัจจัยในกัตตุวาจก + ติ วัตต มานาวิภัตติ สำเร็จรูปเป็น อาปุจฺฉติ
ปทุสฺสติ
ประทุษร้าย
ป บทหน้า+ยวิกรณปัจจัย+ติ / ทิวาทิ. (ทำร้าย,ประทุษร้าย)
จงฺกมติ
ก้าวเท้า เดิน (อยู่) (ย่อม) ก้าวเท้า เดิน (จะ) ก้าวเท้า เดิน
ปัจจุบันแท้ ปัจจุบันใกล้อดีต ปัจจุบันใกล้อนาคต
กมุธาตุ + อปัจจัย + วัตตมานาวิภัตติ จงฺกม
ปรัสบท เอก ปฐม
เทฺวภาวะ เป็น ก -กมุ+อ+ติ แปลง ก ที่เทฺวภาวะมาเป็น จ ลง นิคคหิตอาคมท้ายอัพภาส แล้วแปลงนิคคหิตเป็นวัคคันตะ ง
อนุคจฺฉติ
ย่อมติดตาม
ปกฺขนฺทตีติ
ก. แล่นไปอยู่ ป + ขนฺท ธาตุ ในความแล่นไป + อ ปัจจัยในกัตตุวาจก + อนฺต ปัจจัย ได้เป็น ปกฺขนฺทนฺต ดู อกิลมนฺต
วัตตมานาวิภัตติ ปรัสบท ปฐมบุรุษ เอกวจน
ปูพื้นฐานประโยค
บุรุษและสตรีรับประทานอาหารที่บ้านของตน
ปุริโส จ กญฺญา จ นิลยสฺส อตฺตโน อาหารํ ภุญฺชติ
อ.บุรุษ ด้วย สตรี ด้วย ย่อมรับประทานซึ่งอาหาร แห่งเรือน ของตน
ปุริโส จ อิตฺถี จ นิลยสฺส อตฺตโน อาหารํ ภุญฺชติ
แบบฝึกหัดประจำวัน
ฝึกเขียน ประโยคบาลี
บุรุษและสตรีรับประทานอาหารที่บ้านของตน
เฉลย
เฉลย: ปุริโส จ อิตฺถี จ อตฺตโน ฆเร ภตฺตํ ภุญฺชติ. หรือใช้กิริยาเป็นรูปพหูพจน์ก็ได้ว่า ภุญฺชนฺติ หมายความว่า การใช้กิริยาเป็นรูปเอกพจน์นั้นเรียกว่า ชาตยาเปกขะ มองหาศัพท์ชนิดหรือประเภทเดียวกัน ส่วนการใช้กิริยาเป็นรูปพหูพจน์นั้นเรียกว่า ทัพพาเปกขะ มองหาทัพพะ (ตัวบุคคล, สิ่งของ เป็นต้น) นี่คือจุดเน้นในการเขียน ไม่ต้องนำนิบาตตัวอื่นมาเขขียนผสมเพราะถามไว้ชัดเจนแล้วว่า บุรุษและสตรีทานอาหารในเรือนของตน คำที่แปลว่าบ้านมีหลายศัพท์ ให้เลือกใช้เอง แต่ข้อสำคัญคือลงวิภัตติให้ตรงความหมาย ดังนั้นคำว่า ที่บ้าน,ในเรือน เป็นอาทิ ต้องลงสัตตมีวิภัตติ (อายตนิบาต คำเชื่อม คือ ใน ใกล้ ที่ ครั้นเมื่อ ในเพราะ เหนือ บน)
นิลยสฺส ไม่ถูกต้อง ต้องเป็น นิลเย ตามที่คุณ สันต์เขียนมา เขียนเต็มว่า ปุริโส จ อิตฺถี จ อตฺตโน นิลเย ภุญฺชนฺติ. (หรือ นิลยมฺหิ นิลยสฺมึ สัตตมีวิภัตติ)
เขียนตกคำหนึ่ง ว่า ....ภตฺตํ ภุญฺชนฺติ.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น
ขอบคุณสำหรับคำแนะนำ