สัคคกถา

ในสัคคกถา พระผู้มีพระภาคก็ทรงแสดง โดยอเนกปริยายมิใช่อันเดียว จะยกมาแสดงไว้ในที่นี้แต่พอสังเขปได้ใจความ คำที่ว่า สัคโค แปลว่า สวรรค์, แปลว่าสวรรค์อีกที่หนึ่ง ว่าโลกมีอารมณ์อันเลิศ หรือโลกเลิศด้วยอารมณ์ ได้ความตามที่มาว่า รุกขเทวดา ภุมมเทวดา อากาศเทวดา จาตุมหาราชิกาเทวดา ถึงชั้นปรนิมมิตวัสสวดีเหล่านี้ชื่อว่าสวรรค์ถึงชั้นพรหมก็ชื่อว่า สวรรค์ เพราะมีอารมณ์อันเลิศ ตามที่มาว่า เทวนิกายทั้งหลายเหล่านั้นแต่ละองค์ ๆ ทรงรูปโฉมอันผึ่งผายเพริดเพราพรายแสงแวววับ ทรงเครื่องประดับสร้อยสังวาลย์ มีทิพย์พิมานสำราญอาสน์ทองเงินนาคส่งฉายา มีนางเทพธิดาพันหมื่นแสน นั่งเฝ้าแหนคอยบำเรอ ให้ท้าวเธอเทวราช อยู่บนอาสน์ลุ่มหลงกาม ประพฤติตามต้องอัธยาศัย ทิพยโภคัย โภชนาหาร ล้วนตระการโอชารส ไม่ต้องอด ไม่ต้องหิว ไม่ต้องซื้อ ไม่ต้องหา ไม่ต้องทำนา ไม่ต้องทำสวน ล้วนของทิพย์เกิดด้วยบุญ เพราะต้นทุนคือทาน ศีล ภาวนา ที่ตนทำด้วยศรัทธา เกิดเป็นเทวาน่าพิศวง ทั้งอายุเล่าก็ยืนหมื่นพันปี ของเทวโลกกล่าวแต่พอสังเขปจะพรรณนาทิพยสมบัติ โสตไม่พอฟัง น่าเพลิดเพลินจริง ๆ อย่าว่าแต่เทวโลกเลย แต่สุขสมบัติในมนุษย์โลกยังไม่อาจที่จะพรรณนาให้ทั่วถึงได้สำเร็จด้วยบุญญา ภินิหาร ดังบรมราชาเสวกามาตย์เศรษฐีคฤหบดีในสกลโลกทุกวันนี้ ก็ย่อมมีอารมณ์อันเลิศ คือ รูป เสียง กลิ่น รส เครื่องสัมผัส สารพัดล้วนอุดม ตึก ร้าน บ้าน เรือน โรง ดูระหงดัง วิมาน ไฟฟ้า ไฟสวรรค์ใช้ส่องแสงโบกพัดวีไปมาตามวิถีรถม้าเทศอัดแจ มอเตอร์คาเดินด้วยไอได้ดังใจสมประสงค์ กัลยาอนงค์นวลขึ้นเทียมคู่บนรถา รถเจ๊กและรถไอทั้งรถไฟทั่วทิศา ชลมารคล้วนนาวา ใช้ไฟฟ้าไฟถ่านฟืน กลางวันและกลางคืน ดูครึกครื้นทั่วนครา แก้วแหวนและเงินตรานับไป่ถ้วนควรปรีดิ์เปรม สมบัติมนุสสา ฉกามาทำไมกัน เพลิดเพลินทุกคืนวัน มฤตยุราชที่ไหนมี.

ถ้าจะเล็งรูปศัพท์เป็นประมาณ มนุษย์สมบัติก็ควรกล่าวว่า สัคโค หรือ สวรรค์ได้ ไม่ต้องมีความสงสัยความเป็นจริง มนุษย์สมบัติดังที่พรรณนามานี้ ก็ย่อมสำเร็จด้วยบุญญานุภาพ คือ ทาน ศีล ภาวนา ที่ตนสร้างสมมา ด้วยอำนาจศรัทธาแต่บรรพชาติเป็นเที่ยงแท้.

ถ้าผู้ใดต้องการความสุขในมนุษย์โลกและเทวโลก ไม่ควรประมาทในทาน ศีล ภาวนา เมื่อยังไม่ถึงพระนิพพานจะได้เป็นที่อาศัยเป็นสุขไปทุกชาติ ๆ